सचिन रमेश तेंडुलकर या खेळाडूचं मोठेपण यात की त्याच्या संपूर्ण कारकिर्दीत त्याच्याबद्दल जे काही बोललं लिहीलं गेलं (९०% वेळा स्तुती करणारं आणि १०% वेळा त्याच्या खेळातील फॉर्मबद्दल शंका उपस्थित करणारं, कप्तानपद आणि बॅट्समन या दुहेरी भूमिका समर्थपणे न हाताळू शकण्याबद्दल ) ते त्याच्या क्रिकेटबद्दल, त्याच्या क्रिकेटमधल्या फॉर्म बद्दलच होतं.
क्रिकेट व्यतिरिक्त मॅच फिक्सींग, एखाद्या अभिनेत्रीबरोबर नाव जोडलं जाणं, IPL च्या जमान्यातील "इंडियन सुरस कथा" असलेल्या पार्टीजमधील सहभाग याबद्दल ते कधीच नसायचं.
सतत चोवीस वर्ष आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटमधे देशाचं प्रतिनिधित्व करायचं, करोडो लोकांच्या अपेक्षांचं ओझं सांभाळत स्वत:ला सांभाळायचं, इतकं अफाट यश मिळाल्यानंतर ही कोणत्याही प्रलोभनांना बळी न पडता सातत्यानी आपल्या खेळावर, त्यातील तृटींवर लक्ष केंद्रीत करत खेळ अजून चांगला कसा बनवता येइल हा विचार करायचा आणि हे सगळं करताना एक कुटुंबवत्सल नवरा, बाप, मुलगा ही भूमिका (घरच्यांचा सहभाग आणि आधार १००% मान्य) योग्य पद्धतीनी निभावतानाच एक चांगला नम्र माणूस बनून रहायचं, सामाजिक बांधिलकीची जाणीव ठेवायची ह्यात त्याच्यातला चांगला खेळाडू आणि चांगला माणूस यातील समतोल दिसून येतो.
सचिन रमेश तेंडुलकर अशा पद्धतीने घडण्यात त्याचे वडील, कुटुंब आणि निर्विवादपणे अजित तेंडुलकर ह्यांचा मोठा सहभाग असला तरी मुळात सचिन या व्यक्तीमधल्या त्याला महान बनवणाऱ्या गुणांना, त्याच्या मेहनतीला, चिकाटीला, खेळातील प्रामाणिकपणाला कमी महत्व आहे असं होत नाही.
रत्नाना पैलू पाडतात त्यात बरेचदा आतले दोष (जिरीम म्हणतात त्याला - एखादी चीर जी प्रोसेस मध्ये मोठी होत जाते किंवा रंग अशा जागी अधिक चांगला असणं जो भाग कापला जाइल ) पैलू पाडताना अथवा घिसाई करताना दिसू लागतात किंवा मोठे व्हायला लागतात. तर असा दोष नसलेला खडा मुळात मिळणं की ज्याला योग्य पैलू पाडता येतील हे ही तितकंच महत्वाचं.
कांबळीची natural cricketing ability सचिनपेक्षा सरस असेल, नव्हे तज्ञांच्या म्हणण्य्याप्रमाणे ती होती. पण temperament या मुद्द्यावर माझा मतभेद आहे मुकुंदा.
Temperament हे फक्त एका मॅचपुरतं किंवा मैदानापुरतं मर्यादित नसतं. ते मैदानाच्या बाहेर असंख्य आशा अपेक्षांची ओझी, प्रलोभनं, मोह, या व इतर अशाच गोष्टींना यशस्वीपणे हाताळण्यासाठी पण लागतं आणि ते ज्याला जमतं त्याचं temperament खरं temperament.
मैदानावर किंवा मैदानाबाहेर कधीही आक्षेपार्ह भाषा नाही, वर्तन नाही, प्रतिस्पर्धी गोलंदाज आणि स्वजन टीकाकार यांच्या गोलंदाजी अथवा शाब्दिक हल्ल्याना प्रत्युत्तर फक्त खेळातून द्यायचं आणि हे वयाच्या सोळाव्या सतराव्या वर्षापासून सांभाळण्याइतकी प्रगल्भता ह्या सगळ्या गोष्टी अजितच्या त्यागा इतक्या आणि अथक अमूल्य मार्गदर्शना इतक्याच महत्वाच्या.
अंगातला शर्ट न काढता, कानात डूल न घालता प्रतिस्पर्ध्यानी (Matthew Hayden) सुद्धा फलंदाजीतल्या देवाचा दर्जा द्यावा, भारतीय जनतेनी तर क्रिकेटचा देवच मानावं, माजी, आजी आणि भावी अशा सगळ्या दिग्गज खेळाडूंनी खेळातील कौशल्याचे आणि त्याच बरोबर एक चांगला माणूस असण्याचे गुण गावेत, प्रत्यक्ष ब्रॅडमन नी "तुला खेळताना पाहून मला माझ्या स्वत:च्या खेळाचा भास झाला" अशी दाद द्यावी - ह्या सगळ्यासाठी नुसता चांगला मार्गदर्शक मोठा भाऊ असून चालत नाही - मूळ नाणं खणखणीत असावंच लागतं.
शेवटी आचरेकर सरांचं "द्रोणाचार्य" पद खऱ्या अर्थानी सार्थ केलं सचिन नीच.
असंख्य महान खेळाडू होऊन गेले आणि होतील ही. पण संपूर्ण देशानी ज्याच्या नावाचा गजर करावा असा खेळाडू अतिशय विरळा - सचिन रमेश तेंडुलकर असा खेळाडू आहे.
म्हणूनच चोवीस वर्षं तो त्या बावीस यार्डावर असतानाचा गजर पुन्हा एकदा करतो -
सचिन सचिन सचिन सचिन.
--- मनिष मोहिले
क्रिकेट व्यतिरिक्त मॅच फिक्सींग, एखाद्या अभिनेत्रीबरोबर नाव जोडलं जाणं, IPL च्या जमान्यातील "इंडियन सुरस कथा" असलेल्या पार्टीजमधील सहभाग याबद्दल ते कधीच नसायचं.
सतत चोवीस वर्ष आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटमधे देशाचं प्रतिनिधित्व करायचं, करोडो लोकांच्या अपेक्षांचं ओझं सांभाळत स्वत:ला सांभाळायचं, इतकं अफाट यश मिळाल्यानंतर ही कोणत्याही प्रलोभनांना बळी न पडता सातत्यानी आपल्या खेळावर, त्यातील तृटींवर लक्ष केंद्रीत करत खेळ अजून चांगला कसा बनवता येइल हा विचार करायचा आणि हे सगळं करताना एक कुटुंबवत्सल नवरा, बाप, मुलगा ही भूमिका (घरच्यांचा सहभाग आणि आधार १००% मान्य) योग्य पद्धतीनी निभावतानाच एक चांगला नम्र माणूस बनून रहायचं, सामाजिक बांधिलकीची जाणीव ठेवायची ह्यात त्याच्यातला चांगला खेळाडू आणि चांगला माणूस यातील समतोल दिसून येतो.
सचिन रमेश तेंडुलकर अशा पद्धतीने घडण्यात त्याचे वडील, कुटुंब आणि निर्विवादपणे अजित तेंडुलकर ह्यांचा मोठा सहभाग असला तरी मुळात सचिन या व्यक्तीमधल्या त्याला महान बनवणाऱ्या गुणांना, त्याच्या मेहनतीला, चिकाटीला, खेळातील प्रामाणिकपणाला कमी महत्व आहे असं होत नाही.
रत्नाना पैलू पाडतात त्यात बरेचदा आतले दोष (जिरीम म्हणतात त्याला - एखादी चीर जी प्रोसेस मध्ये मोठी होत जाते किंवा रंग अशा जागी अधिक चांगला असणं जो भाग कापला जाइल ) पैलू पाडताना अथवा घिसाई करताना दिसू लागतात किंवा मोठे व्हायला लागतात. तर असा दोष नसलेला खडा मुळात मिळणं की ज्याला योग्य पैलू पाडता येतील हे ही तितकंच महत्वाचं.
कांबळीची natural cricketing ability सचिनपेक्षा सरस असेल, नव्हे तज्ञांच्या म्हणण्य्याप्रमाणे ती होती. पण temperament या मुद्द्यावर माझा मतभेद आहे मुकुंदा.
Temperament हे फक्त एका मॅचपुरतं किंवा मैदानापुरतं मर्यादित नसतं. ते मैदानाच्या बाहेर असंख्य आशा अपेक्षांची ओझी, प्रलोभनं, मोह, या व इतर अशाच गोष्टींना यशस्वीपणे हाताळण्यासाठी पण लागतं आणि ते ज्याला जमतं त्याचं temperament खरं temperament.
मैदानावर किंवा मैदानाबाहेर कधीही आक्षेपार्ह भाषा नाही, वर्तन नाही, प्रतिस्पर्धी गोलंदाज आणि स्वजन टीकाकार यांच्या गोलंदाजी अथवा शाब्दिक हल्ल्याना प्रत्युत्तर फक्त खेळातून द्यायचं आणि हे वयाच्या सोळाव्या सतराव्या वर्षापासून सांभाळण्याइतकी प्रगल्भता ह्या सगळ्या गोष्टी अजितच्या त्यागा इतक्या आणि अथक अमूल्य मार्गदर्शना इतक्याच महत्वाच्या.
अंगातला शर्ट न काढता, कानात डूल न घालता प्रतिस्पर्ध्यानी (Matthew Hayden) सुद्धा फलंदाजीतल्या देवाचा दर्जा द्यावा, भारतीय जनतेनी तर क्रिकेटचा देवच मानावं, माजी, आजी आणि भावी अशा सगळ्या दिग्गज खेळाडूंनी खेळातील कौशल्याचे आणि त्याच बरोबर एक चांगला माणूस असण्याचे गुण गावेत, प्रत्यक्ष ब्रॅडमन नी "तुला खेळताना पाहून मला माझ्या स्वत:च्या खेळाचा भास झाला" अशी दाद द्यावी - ह्या सगळ्यासाठी नुसता चांगला मार्गदर्शक मोठा भाऊ असून चालत नाही - मूळ नाणं खणखणीत असावंच लागतं.
शेवटी आचरेकर सरांचं "द्रोणाचार्य" पद खऱ्या अर्थानी सार्थ केलं सचिन नीच.
असंख्य महान खेळाडू होऊन गेले आणि होतील ही. पण संपूर्ण देशानी ज्याच्या नावाचा गजर करावा असा खेळाडू अतिशय विरळा - सचिन रमेश तेंडुलकर असा खेळाडू आहे.
म्हणूनच चोवीस वर्षं तो त्या बावीस यार्डावर असतानाचा गजर पुन्हा एकदा करतो -
सचिन सचिन सचिन सचिन.
--- मनिष मोहिले
No comments:
Post a Comment